نکاتی درباره‌ی کتیبه‌ی یونانی مجسمه‌ی اشکانی موزه‌ی ملّی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران

2 مرکز مطالعات کتیبه‌شناسی و دیرینه‌جغرافیا دانشگاه ایالتی اوهایو، اوهایو، ایالات متحده آمریکا

3 پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران

چکیده

در بخش اشکانی موزه‌ ملی ایران پیکره‌ مردی قرار دارد که روی پایه‌ آن کتیبه‎‌ای دو سطری به یونانی حک شده است. از محل دقیق کشف این پیکره تا این زمان اطلاع زیادی در دست نیست. پایین ﺳﻄﺮ دوم و ﺣﺮوف آﻏﺎزﯾﻦ ﻫﺮ دو ﺳﻄﺮ کتیبه ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ دارﻧﺪ اما ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﻗﯿﺎس ﺑﺎ ﮐﺘﯿﺒﻪﻫﺎی ﻣﺸﺎﺑﻪ، ﮐﻠﻤﺎت را ﺗﺎ ﺣﺪود زﯾﺎدی ﺧﻮاﻧﺪ. با توجه به متن آن می‌توان گفت که از نوع «گورنبشته» (Epitaph) است، بنابراین به احتمال، مجسمه به‌عنوان یادبود فرد درگذشته در محل دفن او قرار داشته است. از محتوای متن کتیبه چنین به نظر می‌آید که «برنابا» یا «بارناباس» به احتمال، فردی شناخته‌شده بوده است، چنان‌که طومار یا کتابی که در دست دارد و نیز ردای بلند وی تأییدکننده‌ این موضوع است که او فردی غیر نظامی و شاید مذهبی بوده است. دومین دلیل بر این‌که وی با مسیحیت در ارتباط بوده نام اوست؛ در واقع، چنین نام خاصی در صدر مسیحیت به فردی به نام یوسف اطلاق می‌شده است که یکی از رسولان مسیحیت به شمار می‌رود، اما آیا این مجسمه متعلق به همان بارناباس یا برنابای معروف جهان مسیحیت است یا نه، با قطعیت نمی‌توان نظر داد، زیرا به شواهد و مدارک بیشتری برای اثبات این امر نیاز است. آنچه تقریباً قطعی به نظر می‌رسد، خوانش متن دوسطری کتیبه است که با وجود نمونه‌های فراوان از این نوع کتیبه‌ها در خارج از مرزهای ایران، اما تاکنون چنین نمونه‌ای با محتوای مشابه در ایران یافت نشده بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Notes about a Greek Inscription on a Parthian Period Male Statue in the National Museum of Iran

نویسندگان [English]

  • Farhad Solat 1
  • Philip Forsythe 2
  • Afshang Parhizi Rad 3
1 Research Institute for Cultural Heritage and Tourism, Tehran, Iran
2 The Center for Epigraphical and Palaeographical Studies, the Ohio State University, Ohio, USA
3 Research Institute for Cultural Heritage and Tourism, Tehran, Iran
چکیده [English]

At the Parthian section of the National Museum of Iran stands a male figure, with a Greek inscription carved into its base. Little is known about where the statue was discovered until now. Although the second line’s bottom and the beginning letters of both lines of the inscription are broken, the words can be read roughly by comparing them with similar inscriptions. The text suggests that it is an epitaph and that the statue was probably placed in a tomb as a memorial to the deceased person. The figure’s long robe and the scroll or book in his hand indicate that he was a civilian, and possibly a religious person. Another reason to associate him with Christianity is his name, which was given to one of the apostles at the beginning of Christianity. The inscription’s two-line text is almost certainly readable. Although examples of this inscription exist beyond Iran’s borders, none have been found within Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Parthian-Period
  • Greek Inscription
  • Barnabas
  • Christianity